Relacja z Pielgrzymki - artykuł

Pielgrzymka z relikwią błogosławionego Ks. Jerzego Popiełuszki od grobu męczennika do Oslo i Mariaholm

Zorganizowana przez Ogólnopolski Komitet Pamięci Ks. Jerzego Popiełuszki pod kierownictwem prezesa Ryszarda Walczaka i wiceprezesa Lesława Majewskiego pielgrzymka od grobu „męczennika naszych czasów” do Norwegii zapoczątkowała obchody 30. rocznicy męczeńskiej śmierci błogosławionego Ks. Jerzego Popiełuszki. W ogólnopolskiej pielgrzymce wzięli udział przedstawiciele z Warszawy, Białegostoku, Krosna, Gdańska, Torunia i Siedlec - w sumie 76 osób, wśród nich siostra Ks. Jerzego Teresa Boguszewska z córką Grażyną, Brat Józef Popiełuszko z małżonką Alfredą i wnukiem Hubertem, Ks. Prałat płk. Sławomir Żarski, Ojciec Redemptorysta Waldemar Gonczaruk, Ks. Janusz Mazurek z Łaskarzewa.

Kapłani modlili się z pielgrzymami przy grobie Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki skąd wyruszyli na lotnisko w Modlinie udając się samolotem do Oslo w Norwegii gdzie zostali serdecznie przyjęci przez miejscową Polonię. Następnego dnia tj. 22 sierpnia w Katedrze Św. Olava w oprawie pocztów sztandarowych z Polski i pielgrzymów prezes Komitetu Ryszard Walczak poprowadził ceremonię przekazania relikwii Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki, którą osobiście wręczyli na ręce Ks. Pala Bratbaka, siostra Ks. Jerzego Teresa Boguszewska z córką Grażyną oraz brat Józef Popiełuszko z małżonką Alfredą i wnukiem Hubertem. W imieniu pielgrzymów portret Bł. Ks. J. Popiełuszki przekazał wiceprezes Komitetu Leszek Majewski z Bożeną Nakonieczną przedstawicielką Polonii w Norwegii, w asyście Jana Marczaka prezesa Służby czuwającej przy grobie Męczennika. Po tej ceremonii została odprawiona pod przewodnictwem Ks. Dariusza Brusa uroczysta Msza Święta w intencji kanonizacji Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki i wszystkich pielgrzymów.

Następnego dnia w sobotę dotarliśmy do Asen, gdzie w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego modliliśmy się przy wystawionej relikwii Św. Siostry Faustyny przywiezionej przez Siostry Gaudie i Sare ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia z Krakowa. Po Nabożeństwie pielgrzymi uformowali szyk procesyjny i wraz ze sztandarami i relikwią kapłana męczennika wyruszyli do Sanktuarium Maryjnego w Mariaholm, by przez 26 km pieszej pielgrzymki zawierzać osobiste intencje i naszej umiłowanej Ojczyzny, rozważania modlitewne i śpiewy poprowadzili Ojciec Waldemar Gonczaruk i Ks. Płk. Sławomir Żarski.

Po dotarciu do Sanktuarium Maryjnego w Mariaholm prawie 300 pątników wraz z najbliższą rodziną Ks. Jerzego Popiełuszki modliło się przy Jego pomniku postawionym przez Polonię w 1985 r., a następnie udało się do kaplicy, gdzie najpierw prezes Komitetu Ryszard Walczak poprowadził ceremonię przekazania relikwii Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki wraz z portretem, które również wręczyła najbliższa Rodzina Męczennika. Następnie przedstawiciele służby czuwającej przy grobie swojego orędownika wraz z wiceprezesem Komitetu Janem Marczakiem przekazali urnę z ziemią od grobu Ks. Jerzego, po czym została odprawiona Msza Święta. Po Nabożeństwie przystąpiono do podziękowań i wyróżnień, w ramach których prezes Kapituły Medalu „Zło Dobrem Zwyciężaj” Ryszard Walczak w asyście wiceprezesów: Ks. Prałata płk. Sławomira Żarskiego, Jana Marczaka, Leszka Majewskiego oraz Siostry Ks. Jerzego Teresy Boguszewskiej z córką Grażyną, brata Józefa Popiełuszko z małżonką Alfredą a także Andrzeja Melaka i Jana Wasia, dokonał wyróżnienia medalem z wizerunkiem Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki Ojca Gerarda Filaka, Ojca Piotra Pisarka, przedstawiciela Polonii w Norwegii Wojciecha Piwarskiego oraz Bożenę i Dariusza Nakoniecznych z Sobolewa pracujących w Oslo. Dokonano również wyróżnienia Jarosława Stasiewicza i Szymona Nakoniecznego i obdarowano 23 osoby krzyżami z biografią Ks. Jerzego Popiełuszki, które zatroszczyły się o pobyt pielgrzymów i przebieg pielgrzymki w Norwegii.

Serdeczne podziękowanie składam za udział i zaangażowanie w uświetnienie tej pielgrzymki rodzeństwu ks. Jerzego Popiełuszki siostrze Teresie i bratu Józefowi Popiełuszko z małżonką Alfredą i siostrzenicą Grażyną, Ojcu Gerardowi Filak, Ks. Płk Prałatowi Sławomirowi Żarskiemu, Ojcu Waldemarowi Gonczarukowi, Ks. Januszowi Mazurkowi i współorganizatorom: Jarosławowi Staśkiewiczowi, Leszkowi Majewskiemu, Bożenie i Dariuszowi Nakoniecznym oraz wszystkim którzy przyczynili się do owocnego i bezpiecznego przebiegu tej pielgrzymki.

Ryszard Walczak

Prezes Ogólnopolskiego Komitetu Pamięci Ks. Jerzego Popiełuszki i Kapituły Medalu „Zło Dobrem Zwyciężaj”

Zdjęcia z XXX Pielgrzymki do Mariaholm

Pierwszym miejscem odwiedzonych przez pielgrzymów z Polski był Nationaltheatret w Oslo.

Później przeszliśmy się po uliczkach stolicy Norwegii.

Następnie odbyła się uroczysta msza w kościele pod wezwaniem Św. Olava.

Nastąpiło przekazanie relikwii Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki.

Kolejnego dnia wszyscy pielgrzymi zgromadzili się w Askim na mszy, na której została przekazana relikwia Św. Siostry Faustyny przez Siostry ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia.

Na Mszy Świętej obecni byli przedstawiciele Solidarności trzymając swe sztandary.

Zaraz po mszy wszyscy wyruszyli w stronę Mariaholm.

Był też czas aby odpocząć...

...posilić się...

...i poczytać

Pomimo lekkiego deszczu uśmiech nie schodził pielgrzymom z twarzy. :)

Po dotarciu do Mariaholm, pod pomnikiem Bł. Ks. J. Popiełuszki zostało odprawione krótkie nabożeństwo, a następnego ranka odbyło się przekazanie kolejnej relikwii, tym razem do kościoła w Mariaholm. 

Więcej zdjęć znajdą Państwo na fanpage naszej pielgrzymki:

https://www.facebook.com/MariaholmPielgrzymka

Szczęść Boże!

Piszą o nas

Moi drodzy,

przedstawiamy Wam kilka miejsc w Internecie, gdzie możecie przeczytać o naszej pielgrzymce. Już wkrótce na blogu pojawi się relacja oraz zdjęcia. Tymczasem serdecznie zapraszamy do miłej dla nas, i mamy nadzieję również dla Was, lektury. Szczęść Boże

http://www.faustyna.pl/zmbm/z-relikwiami-sw-siostry-faustyny-do-norwegii/

http://www.naszdziennik.pl/wp/92541,relikwie-dla-norwegii.html

http://www.niedziela.pl/artykul/11064/Z-relikwiami-ks-Jerzego-Popieluszki-do

http://info.wiara.pl/doc/2128913.Relikwie-dla-Norwegii

http://gosc.pl/doc/2128913.Relikwie-dla-Norwegii

http://fakty.interia.pl/religia/news-nasz-dziennik-relikwie-dla-norwegii,nId,1487883

https://pl-pl.facebook.com/RadioMaryja/posts/793487490674754

http://www.solidarnosc.gda.pl/aktualnosci/s-na-pielgrzymce-maria-holm-w-norwegii/

http://www.solidarnosc.org.pl/soz/?c=article&aid=454

http://www.radiomaryja.pl/kosciol/xxx-pielgrzymka-polonii-do-mariaholm/

Czas oczekiwania

Na czas oczekiwania na uroczystości XXX rocznicy pielgrzymki do Mariaholm łączmy się w modlitwie do Matko Bożej Nieustającej Pomocy o łaski i błogosławieństwo Ducha Świętego dla pielgrzymów i organizatorów i tych którzy łączyć się będą z nami w modlitwie. Zachęcajmy rodziny i wszystkich znajomych do tej nowenny.

Na uroczystości pielgrzymkowe, które rozpoczną się 22 sierpnia przyjedzie grupa pielgrzymów z Polski licząca 75 osób. Organizatorem tej grupy jest Ogólnopolski Komitet Pamięci Ks. Jerzego Popiełuszki: Prezes Ryszard Walczak, V-ce prezes Lesław Majewski. Wśród pielgrzymów będzie brat Bł. Ks. Jerzego Józef Popiełuszko wraz z żoną Alfredą i wnukiem Hubertem oraz siostra Teresa Boguszewska i Grażyna Siemion. Przybędą również członkowie Solidarności z różnych regionów Polski: Warszawy, Gdańska, Krosna, Torunia, Bydgoszczy i Białegostoku, które osobiście znały Ks. Jerzego Popiełuszkę. Współorganizatorami jest Służba Totus Tuus Grobu Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki: Bożena i Dariusz Nakonieczni. Będziemy gościć znanego ze swej odwagi głoszenia słowa do narodu polskiego Księdz prałat Sławomira Żarskiego, Ks Janusza Mazurka i Ojca Waldemara Gonczaruka znanego z TV Trwam. Przybędzie również Komitet Katyński z udziałem Prezesa Andrzeja Melaka oraz Ignacego Kickiego Dowódcy grupy z Siedlec KSP Totus-Tuus, który jak w zeszłym roku przygotuje specjalne krzyże Bł Ks Jerzego Popiełuszki. 

22 Sierpnia zostaną uroczyście przekazane relikwie Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki przez delegację pielgrzymów z Polski liczącą 75 osób na ręce Ks. Påla Bratbaka i Ks. Dariusza Burasa podczas Mszy Świętej w kościele Św. Olava w Oslo o godzinie 19.00. Ofiarodawcami relikwii i relikwiarza błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki są Barbara Dobrzyńska aktorka scen polskich oraz Elżbieta Kasprzycka działaczka polonijna. Zachęcamy całą Polonię do licznego przybycia. 

23 Sierpnia pielgrzymkę do Mariaholm poprowadzi Ks. Dariusz Buras. Siostry Gaudia i Siostra Sara ze Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia przekaże na ręce Ojca Piotra Pisarka relikwie Św. Siostry Faustyny.

Nowenna Do Matki Boskiej Nieustającej Pomocy

O Matko Nieustającej Pomocy, z największą ufnością przychodzę dzisiaj przed Twój święty obraz, aby błagać o pomoc Twoją. Nie liczę na moje zasługi, ani na moje dobre uczynki, ale tylko na nieskończone zasługi Pana Jezusa i na Twoją niezrównaną miłość macierzyńską. Tyś patrzyła, o Matko, na rany Odkupiciela i na krew Jego wylaną na krzyżu dla naszego zbawienia. Tenże Syn Twój umierając dał nam Ciebie za Matkę. Czyż więc nie będziesz dla nas, jak głosi Twój słodki tytuł: Nieustającą Wspomożycielką? Ciebie więc o Matko Nieustającej Pomocy, przez bolesną mękę i śmierć Twego Boskiego Syna, przez niewypowiedziane cierpienia Twego Serca o Współodkupicielko błagam najgoręcej, abyś wyprosiła mi u Syna Twego tą łaskę, której tak bardzo pragnę i tak bardzo potrzebuję...

( Chwila na wypowiedzenie próźb w ciszy )

Ty wiesz o Matko Przebłogosławiona, jak bardzo Jezus Odkupiciel nasz pragnie udzielać nam wszelkich owoców Odkupienia Ty wiesz, ze skarby te zostały złożone w Twoje ręce, abyś je nam rozdzielała Wyjednaj mi przeto o Najłaskawsza Matko, u Serca Jezusowego tą łaskę, o którą w tej nowennie pokornie proszę, a ja z radości wychwalać będę Twoje miłosierdzie przez całą wieczność, Amen.

Podziękowania- Wezwania Dziękczynne

O Maryjo przyjmij dziękczynienia nasze:

W: DZIĘKUJEMY CI MATKO NIEUSTAJĄCEJ POMOCY

Za nawróconych na drogę prawdy

Za uzdrowionych z choroby

Za pocieszonych w strapieniu

Za ocalonych z rozpaczy

Za podtrzymanych w zwątpieniu

Za wyzwolonych z mocy grzechu

Za wysłuchanych w błaganiu

Za litość nam okazaną

Za miłość Twą macierzyńską

Za dobroć Twą niezrównaną

Za opiekę w miejscach pracy

Za chleb codzienny

Za radość i smutki nasze

Za wszystkie łaski nam i innym wyświadczone

Módlmy się: Królowej świata, najpotężniejszej, nieśmiertelnego Boga Rodzicielce, Dziewicy Niepokalanej z duszą i ciałem do nieba wziętej, niech będzie chwała, cześć i dziękczynienie od wszelkiego stworzenia, a nam odpuszczenie wszystkich grzechów, łaska i miłosierdzie przez wszystkie wieki wieków. Amen.

Maryjo - dziękujemy Ci, że pomagasz nam

Że ocierasz łzy. Dziękujemy Ci... (2x)

Prośby - Wezwania Błagalne

O Maryjo usłysz prośby nasze.

W. PROSIMY CIĘ, MATKO NIEUSTAJĄCEJ POMOCY

Za chorych, abyś ich uzdrowiła

Za strapionych, abyś ich pocieszyła

Za płaczących, abyś im łzy otarła

Za sieroty i opuszczonych, abyś im Matką była

Za biednych i potrzebujących, abyś ich wspomagała

Za błądzących, abyś ich na drogę prawdy sprowadziła

Za kuszonych, abyś ich z sideł szatańskich wybawiła

Za upadających, abyś ich w dobrym podtrzymała

Za grzeszników, abyś im żal i łaskę spowiedzi wyjednała

Za wszystkich zmarłych Twoich czcicieli, abyś ich do radości życia wiecznego doprowadziła

Za wszystkich żyjących Twoich czcicieli, abyś ich od nieszczęść strzegła i drogą przykazań Bożych prowadziła

Za wszystkich, którzy cierpią dla prawdy, sprawiedliwości i wolności

O wysłuchanie wszystkich próśb naszych

Módl się za nami Matko Nieustającej Pomocy

W: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych Módlmy się: Panie Jezu Chryste, Ty dałeś nam swoją Rodzicielkę Maryję, której przesławny obraz czcimy, jako Matkę gotową nieustannie nam pomagać, spraw abyśmy gorliwie wypraszając Jej macierzyńską pomoc, nieustannie doznawali owoców Twego odkupienia. Który żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha świętego, Bóg przez wszystkie wieki wieków. Amen.

Matko Pomocy Nieustającej, Proś Boga za nami, Proś Boga za nami

MATKO BOSKA ZA NAMI WSTAWIAJ SIĘ!

[Solo]: Piękniejsza nad słońce i gwiazdy,

[Lud]: O Maryjo błagamy Cię.

[Solo]: Śliczniejsza nad cedry Libanu,

[Lud]: O Maryjo błagamy Cię..

[Solo]: Cudniejsza nad perły i złoto,

[Lud]: O Maryjo błagamy Cię.

[Solo]: Przez Serce Twe Niepokalane.

[Lud]: O Maryjo błagamy Cię.

Program XXX pielgrzymki do Mariaholm / Den 30. valfart til Mariaholm

Trzydziesta pielgrzymka do Mariaholm / Den 30. valfart til Mariaholm 

sobota, 23 sierpnia / lørdag 23. august 

Vi ønsker alle hjertelig velkommen til, sammen med Maria av Enebakk - som hylles i domkirken i Oslo og på Mariaholm - finne tilbake til vår kristne og katolske arv, samt erfare hennes beskyttelse.
Valfarten går fra ASKIM og MARIAHOLM, lørdag 23. august 2014.


Program for Valfart 2013 - lørdag 23. august 2014

08.00 Pilegrimer som ønsker det, samler seg ved St. Olav domkirke i Oslo. Derfra reiser de til Askim.

10.00 Messe i Mariakirken i Askim, celebrert av sogneprest Piotr Pisarek OMI

11.30 Vandring fra Mariakirken i Askim til Mariaholm, via Mariakilden i Indre Østfold.

14.30 Andakt ved Mariakilden bak Hovin kirke. Deretter bespisning organisert av menigheten i Askim. Etter pausen starter siste del av valfarten.

19.00 Bønn ved statue av den salige Jerzy Popieluszko (1947-1984)

19.00 Messe i kapellet på Mariaholm.

Program pielgrzymki, sobota 23 sierpnia 2014

8.00 Rozpoczęcie pielgrzymki, katedra St. Olav w Oslo. Wyjazd do Askim

10.00 Msza św. w Askim

11.30 Wymarsz z Askim do Mariaholm

14.30 Postój i nabożeństwo przy źródle Maryjnym/ Mariakilde. Posilek i odpoczynek

19.00 Modlitwa pod pomnikiem ks. Jerzego Popiełuszki,

19.00 Msza św. w kaplicy na Mariaholm

Den første vandringen av denne typen ble arrangert i 1985, på et tidspunkt da ingen ennå visste hvordan Polen og Øst-Europa skulle utvikle seg få år senere.

Pilgrimsferden blir arrangert så nær 15. august som mulig. For katolikker over hele verden er 15. august høytidsdagen for Jomfru Marias himmelferd. Denne dagen ble valgt som tidspunkt for den første vandringen, som i seg selv ble en sterk minnemarkering av presten og martyren Jerzy Popiełuszko, som ble drept i et attentat 19. oktober året før, altså 1984. På denne måten er pilegrimsferden også en årlig hyllest til denne martyren, som ble saligkåret av pave Benedict XVI den 6. juni 2010. Det står i våre dager en byste av Popiełuszko ved Mariaholm.

Vi oppfordrer alle som har mulighet, til å delta i pilegrimsvandringen enten ved selv å gå de 20 kilometrene til fots eller å bidra med matlaging og service overfor pilegrimene.

Historia Pielgrzymki Polaków w Norwegii do Mariaholm

Gdy u stóp Pani Jasnogórskiej kolejne zastępy pielgrzymów przynoszą w ofierze swe intencje z najdalszych zakątków Polski, tysiące kilometrów od swojej ojczyzny w sercu kraju wikingów i ojczyźnie mroźnych zim nasi bracia Polacy spotykają się już 29 raz na corocznej pielgrzymce do Mariaholm.

Pomysł pielgrzymowania do Mariaholm zrodził się 29 lat temu w głowie pana Mariusza Zapalowicza i Wojciecha Piwarskiego. Sam cel pielgrzymki to miejsce, gdzie w dawnych czasach pewnemu rolikowi przyśniła się Matka Boska. Było to tak silne przeżycie dla tego prostego i dobrego człowieka, że od razu potem przeszedł na katolicyzm . Kiedy jego ziemskie dni dobiegały końca swą ziemię przepisał w testamencie Kościołowi Katolickiemu. W drugiej połowie lat 60 podczas budowy katolickiego ośrodka rekolekcyjno-konferencyjnego na terenie podarowanej przez rolnika działki znaleziono figurkę Matki Boskiej Z Enbakk datowaną na XIII wiek. Oryginał został umieszczony w Muzeum Narodowym w Oslo, z kolei jedna z kopii znalazła się w Mariaholm.

Polscy pielgrzymi w Norwegii swe intencje składają u stóp kopii figury Matki Boskiej z Enebakk, ale również powierzają swe troski błogosławionemu Ks. Jerzemu Popiełuszce, który właśnie w Mariaholm ma swój pomnik. Warto dodać, że jest to pierwszy pomnik, jaki powstał po męczeńskiej śmierci błogosławionego.

Tegoroczna pielgrzymka stała się niezwykła także z tego względu, gdyż właśnie do Mariaholm pielgrzymowała relikwia bł. Jerzego Popieluszki wręczona przez delegatów z Polski: Andrzeja Melaka – Przewodniczącego Komitetu Katyńskiego, Lesława Majewskiego z Komitetu Pamięci Ks. Jerzego Popiełuszki, Jana Edwarda Marczaka – Dowódcę Kościelnej Służby Porządkowej Totus Tuus oraz Ignacego Kickiego – Dowódcę Grupy Siedleckiej K.S.P. Totus Tuus.

Pielgrzymka naszych rodaków zaczęła się o 8:00 rano w kościele Świętego Olava w stolicy norwegii - Oslo. Następnie wszyscy uczestnicy pielgrzymki udali się do Askim, gdzie po Mszy świętej w kościele Mariakilde, po solidnym śniadaniu przygotowanym przez organizatorów cała grupa wyruszyła ze śpiewem na ustach i relikwiami błogosławionego Ks. Jerzego do Mariaholm. Widok około 250 osób idących z modlitwą i śpiewem na ustach w kraju, gdzie dominującym odłamem chrześcijaństwa jest protestantyzm, był bardzo niezwykłym obrazem dla rodowitych Norwegów.

Gesty solidarności były również ze strony kierowców, którzy przy użyciu klaksonów obwieszczali radość i entuzjazm z widoku tak niecodziennego pochodu. Bardzo budującym jest fakt, że w pielgrzymce nie szli wyłącznie Polacy. Nie zabrakło również norweskich katolików, którzy nie ukrywali swej radości z faktu uczestnictwa w tak niezwykłym wydarzeniu.

Atmosferę przyjaźni i miłości podsycała również grupa rekolekcjonistów ze wspólnoty Dobrego Pasterza z Katowic, która przybyła do Norwegii na rekolekcje poprzedzające pielgrzymkę. 

W trakcie marszu zachęcała pielgrzymów do śpiewu oraz prowadziła modlitwy. Uczestnicy pielgrzymki mieli również możliwość podzielenia się z innymi swoimi intencjami, z jakimi wyruszyli do Mariaholm. Marsz, śpiewy i modlitwy umilały dodatkowo przepiękne okoliczności przyrody, które dzięki dobrej pogodzie, jaka towarzyszyła pielgrzymom, sprawiły, że nawet najbardziej zmeczeni szli z uśmiechem na ustach. Dodatkową atrakcją była przerwa w Spydebergu nad Glomma, gdzie wędrowcy mogli nabrać sił i skosztować wody ze źródełka św. Michała Archanioła, które jak podają źródła historyczne w średniowieczu było jednym z ważnych obiektów kultu i pielgrzymek na starym trakcie królewskim ze Szwecji przez Oslo do Trondheim.

Pielgrzymi wraz z delegacją z Polski udali się pod pomnik błogosławionego Popiełuszki, gdzie po uroczystym przekazaniu relikwii każdy z pielgrzymów miał możliwość ich ucałowania. Następnie wędrowcy udali się do kościoła, gdzie miała miejsce uroczysta Msza święta kończąca pielgrzymkę. W ramach podziękowań osoby szczególnie zasłużone działalnością na rzecz Polonii Norweskiej zostały wyróżnione krzyżami z fragmetem skały z pomnika ks. Jerzego. Na samym końcu celebrans pobłogosławił wszystkich zgromadzonych i zaprosił na przyszły rok na okrągłą 30 pielgrzymkę do Matki Boskiej w Mariaholm.

W wydarzeniu uczestniczyli również studenci z WSKSiM dla których postać błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki jest bardzo bliska ze względu na coroczne pielgrzymowanie do miejsca porwania błogosławionego, ktore mieści się niedaleko kampusu akademickiego. Z tego miejsca pragną oni również podziękować organizatorom, kapłanom i wszystkim tym, których spotkali na pielgrzymim szlaku do Mariaholm za możliwość uczestnictwa w tak pieknym i niecodziennym wydarzeniu.

Michał Matuszak, korespondent z Norwegii